| Главная » Статьи » Литература » Нарты кадджытæ |
БУРТÆДЖЫ ХÆСТ
| БУРТÆДЖЫ ХÆСТ Буртæг уыди Нартæн цыфыддæр ызнаг. Райдыдта иу бон æфсад æмбырдкæнын, æмæ загъта: "Нарты Борæйæ мæ маст куы нæ райсон, уæд мæрдты бæсты авд марды кæндзынæн". Æнæхъæн афæдз фæцæттæкодта йæ бирæ 'фсад. Афæдзы фæстæ цæ Лæхъыбыдырмæ фæкодта. Уым цæ фæлварын байдыдта. Æмæ цыл йæ зæрдæ куыддæр фæдардта, афтæ 'рбарвыста Нарты Борæмæ: – Мæ мастæн маст исын, ма мæ бамбæхс! – Ау, æмæ фидауын куы домдтай дæхæдæг. Тыхкæнынмæ дæр дæхæдæг куы цыддæ! – Д' ард дæхи уæд! Фæлæ абон майрæмбон, иннæ ацафонмæ, мæнæй цы рæгъæуттæ фæтардтай, уыдон æртывæрæй куыддæр не рырвитай, афтæ дæм фæцæуын! – Рæгъау нал фендзынæ. Тыхæй ц' ахæссай, уый дæр фендзыстæм! Тынг ысмæсты ис Буртæг Борæмæ, æмæ йæхи цæттæкодта майрæмбонмæ. Нартæ дæр зыдтой сæ хабар, æмæ 'рфидаркодтой сæхи сæ фидæртты. Буртæг карз лæг уыди. Йе фсадæй чи н' арæхсти, уый сæр-иу акъуырдта, æмæ йæ фатæхстмæ æвæрынкодта. Иуахæмы рабырста, æмæ Буртæджы 'фсад бæстæ сæ сæрыл хастой. Æртыхстысты Нарты фидæрттыл. Æмæ йæм барвыста Буртæг Борæмæ: – Æддæмæ ракæс, æмбæхсгæ ма бакæн! Борæ йæм рацыди 'мæ загъта: – Й' ардæй басудзæд, махæй йæ дзырд чи фæмæнгкæна! Н' адæмы цæуыл цæгъдæм? Нæ дыууæ бавзарæм нæ тыхтæ. Чи басæтта, уый сæр ралыгкæнæд æфсад. Буртæг "нæ" зæгъын нæ бафæрæзта, æмæ Борæимæ хæцынтæ систой. Буртæджы 'фсад иуырдыгæй уыдысты, Нартæ – иннæрдыгæй. Æмæ фæхæцыдысты бон-изæрмæ. Изæры сæ хæст ныууагътой, æмæ фæйнæрдæм фæцыдысты. Дыггаг бон дæр та схæцыдысты, æмæ суанг талынгмæ ахаста сæ хæст. Талынджы та ныууагътой сæ хæцын, æмæ алчи йæ бынаты 'рлæууыд. Буртæг фæсидти йæ цумагæнæгмæ 'мæ йын афтæ зæгъы: – Нарты Борæмæ бацу 'мæ базон, йе згъæр ма йын йæ буар кæм не мбæрзы, уый. Цумагæнæгыл цы бон уыди, æмæ бацыди Борæмæ. – Дæ фыдæхæй фесæфон! Донхæссæг дын ныллæудзынæн. Æрмæст мæ маргæ ма акæн. – Чи дæ, уый уал зæгъ, – дзуры йæм Борæ. – Æз дæн Буртæджы 'фсадæй, фæлæ дзы ралыгътæн – нæ мæ фæнды хæцын Нартимæ. Борæ йын ницæмæ 'рдардта йæ ныхæстæ. Фæлæ Буртæджы цумагæнæг аивæй хъахъхъæдта Борæйы, æмæ базыдта, ызгъæр ын йæ дæлæрмттæ кæй не мбæрзы. Иу æхсæн цумагæнæг йæхи фынæйæфсон ыскодта. Стæй фæсвæдты сындæггай ахъуызыди 'мæ фехъусынкодта Буртæгæн: – Дæ фыдæхæй фесæфон, мæ паддзах! Борæйæн йе згъæр йæ дæлæрмттæ не мбæрзы. Æртыггаг бон дæр та схæцыдысты, æмæ Борæ Буртæджы цумагæнæджы ауыдта. – Æ, уæртæ фæлдыст! Дæхи ме уазæг куы кодтай, æмæ дæхæдæг ам куы дæ! Борæ фæмæсты æмæ Буртæджы й' арцыл систа. Стæй арцысыдз зæххыл æрсагъта, йæхæдæг цумагæнæджы басырдта, æмæ йын йæ сæр акъуырдта. Сæр атылди, æмæ гуымирты хистæр Æвдзæрæны раз банцади. Æвдзæрæн сæрыкъуыдыр систа, æрысмыста йæм, загъта: – Ай Нарты Борæйы кæрддзæф у. Нал бахаста Нартæм йæ ныфс Æвдзæрæн, æмæ мæстæймæлгæ, тъæппытæхаугæ 'рцыди сæхимæ. | |
| Просмотров: 374 | Комментарии: 1 | |
| Всего комментариев: 0 | |
